9- نشانهای خود را یکجا ببینید (My Bookmarks) مرورگر فایرفاکس در زمینه بوکمارکها، از قابلیتهای خوبی برخوردار است و امکانات مناسبی برای مدیریت و دسته بندی آنها در اختیار کاربر میگذارد. با این حال، شاید شما هم علاقهمند باشید تا بدون نیاز به محدودشدن در منوها و نوار ابزار باریک فایرفاکس، به همه نشانهای خود بهصورت یکجا و دستهبندی شده دسترسی داشته و به سادگی از آنها استفاده کنید. افزونه My Bookmarks یک ابزار بسیار ساده برای نمایش تمام نشانهای ذخیره شده در فایرفاکس، در یک صفحه منفرد است. این صفحه، با استفاده از گزینه about:mybookmarks در منوی Bookmarks مرورگر یا ورود عبارت about:mybookmarks در نوار آدرس به سادگی قابل دسترسی است (شکل 15). به رغم ایده مناسب و سودمند این افزونه، تنظیمات پیش فرض آن چندان جذاب نیستند و بهتر است تا تغییراتی را در آن اعمال کنید. برای دسترسی به پنجره تنظیمات این افزونه، با مراجعه به بخش مدیریت افزونهها در فایرفاکس در منوی Tools>Add-ons، افزونه My Bookmarks را انتخاب کرده و سپس روی دکمه Options کلیک کنید. در این صورت، پنجره تنظیمات این افزونه نمایان خواهد شد که نمایی از آن را در شکل 16 مشاهده میکنید. در این قسمت میتوانید بخشهای اصلی در بردارنده نشانها از جمله منوی نشانها یا نوار ابزار نشانها را برای نمایش در صفحه My Bookmarks انتخاب کنید. همچنین، متد باز شدن لینکها و چند پارامتر دیگر را نیز میتوانید تغییر دهید. با انتخاب زبانه Style امکان سفارشی سازی کد CSS استفاده شده برای صفحه نشانها در اختیار شما قرار خواهد گرفت که در صورتی که با طراحی صفحات وب آشنایی داشته باشید، میتوانید انواع تغییرات دلخواه را در آن اعمال کنید. پیشنهاد میشود تا در زیر قسمت{} body ، عبارتهای;font-size:small و;font-family:Tahoma را برای چشمنوازتر شدن خروجی این افزونه وارد کرده و ذخیره کنید. همچنین، در قسمت Folders میتوانید پوشههایی را که برای نمایش نشانها استفاده خواهند شد، نیز انتخاب کنید.
10- سریعتر شوید (FastestFox) یکی از قابلیتهای خوبی که در IE7 معرفی شد، پنجره کوچکی بهنام شتاب دهنده یا Accelerator بود که با انتخاب متن در مرورگر نمایان میشد و قابلیتهای زیاد و سودمندی را درباره متن انتخاب شده در اختیار کاربر میگذاشت. در فایرفاکس، این امکان با استفاده از افزونه FastestFox فراهم شده و نوآوریهای خوبی نیز در کارکرد آن اعمال شده است. پس از نصب این افزونه، با انتخاب هر متن در پنجره مرورگر، یک پنجره کوچک باز شده و سعی در دریافت اطلاعات تعریفی متن انتخاب شده از ویکی پدیا میکند (شکل 17).
علاوه بر نمایش قسمت محدودی از متن ارائه شده از طرف ویکی پدیا برای موضوع مورد توجه، امکان کلیک روی آیکونهای کوچک پایین این پنجره نیز وجود دارد که هر کدام، با توجه به کارکرد خاص خود، وظیفهای خاص بر عهده دارد. با کلیک روی نماد گوگل، میتوان عبارت مورد نظر را جستوجو کرده یا مدخل Wikitionary آن را مورد جستوجو قرار داد. نمادهای پیش فرض این پنجره چندان مناسب و جذاب نیستند و میتوانید به راحتی، با استفاده از پنجره تنظیمات این افزونه، عملکرد آن و همچنین سایتهای دلخواه را برای اضافه کردن به این پنجره کوچک انتخاب کنید. زیر و رو کردن وب و محتوای آن، هیچ گاه به این سادگی و سریعی نبوده است. 11- ظاهر سایتها را به دلخواه تغییر دهید (Stylish) بسیار اتفاق میافتد که به وب سایتهایی برمیخوریم که ظاهر جذابی ندارند یا رنگبندی آنها چندان دلچسب نیست. محتوای سنگینی دارند یا المانهای اضافی در آنها به میزان بسیاری بهکار رفته است. گاهی اوقات به ذهن بیننده این امر خطور میکند که ای کاش رنگ نوارهای این سایت گرمتر بود یا ای کاش زمینه متن در آن روشن بود تا برای مطالعه طولانی مناسب باشد. افزونه stylish برای ایجاد تغییر در ظاهر یک سایت و برای جامه عمل پوشاندن به آرزوی بالا ایجادشده است. ابزاری برای تغییر ظاهر سایتها و نمایش آنها با قالب دلخواه کاربر که انعطاف بسیار بالایی داشته و امکانات فوقالعادهای را در اختیار کاربر میگذارد. با اینکه این افزونه براساس تغییر دلخواه در فایل CSS سایت دلخواه ایجاد شده، اما در بیشتر موارد در سایتهای معروف، به کد نویسی یا آشنایی با CSS نیز نیازی نخواهید داشت. زیرا هر کاربر میتواند به راحتی استایلهای دلخواه خود را از طریق سایت stylish به اشتراک بگذارد و دیگران نیز با یک جستوجوی ساده آنها را یافته، پیش نمایش آنها را ببینند و در صورت علاقه، مورد استفاده قرار دهند. پس از نصب این افزونه، نخستین تغییری که در مرورگر اتفاق خواهد افتاد، نمایان شدن یک آیکون کوچک در پایین و سمت راست پنجره فایرفاکس است (شکل18).
شکل 18- محل آیکون افزونه stylish با کلیک روی این آیکون منویی نمایان میشود که امکان اعمال تغییرات را روی سایت جاری میدهد. همانطور که در شکل مشاهده میکنید، این منو شامل یک گزینه با عبارت Write New Style است که انتخاب آن، موجب باز شدن پنجرهای برای نوشتن کد CSS میشود. پس از نوشتن کد CSS دلخواه برای این سایت میتوانید فایل CSS مذکور را ذخیره کرده، سپس مورد استفاده قرار دهید. همچنین، با فشردن دکمه Preview تعبیه شده در پنجره ویرایش استایل، میتوانید تغییرات حاصل شده را قبل از ذخیره سازی ببینید. در صورتی که دانش یا زمان کافی برای ایجاد یک کد جدید CSS ندارید، بد نیست سری به مخزن استایلهای ایجاد شده توسط کاربران در سایت این افزونه بزنید و ببینید آیا برای سایت مورد نظر شما، استایل آمادهای وجود دارد یا خیر. بد نیست بدانید که تعداد کاربران stylish آنقدر زیاد است که برای بی نام و نشانترین سایتها هم در آن قالب آماده پیدا میشود. برای انجام این کار، با انتخاب گزینه Find style for this site این افزونه به صورت خودکار جستوجویی را در سایت خود به انجام رسانده، سپس نتایج را در یک زبانه جدید به نمایش میگذارد (شکل 19).
شکل 19- جستوجوی قالبهای CSS با افزونه stylish در صورتی که استایلهای آماده برای سایت مورد نظر شما در این مخزن به اشتراک گذاشته شده باشند، به راحتی و با کلیک روی لینک فراهم شده میتوانید آنها را مورد استفاده قرار دهید. پس از بازشدن صفحه توضیحات استایل مربوطه، دکمهای با عنوان Install مشاهده خواهید کرد که با کلیک روی آن، افزونه Stylish پنجرهای را برای مدیریت آن باز خواهد کرد (شکل 20). در این قسمت میتوانید قبل از اعمال استایل به سایت مورد نظر، با فشردن دکمه Preview به صورت پویا و بی تأخیر، پیش نمایشی از آنچه قرار است اتفاق بیافتد، مشاهده کنید.
شکل 20- پنجره مدیریت استایلهای دانلود شده در صورتی که از تغییرات اعمال شده راضی باشید، میتوانید با فشردن دکمه Install این استایل را ذخیره کرده و مورد استفاده قرار دهید. هم اکنون کار دستکاری سایت مقصد تمام شده است و فایرفاکس در حالت پیش فرض از استایل دلخواه شما برای این سایت خاص استفاده خواهد کرد. در صورتی که بخواهید دوباره ظاهر اصلی سایت مقصد را ببینید، تنها لازم است تا با کلیک روی آیکون Stylish آن را به طور موقت غیر فعال کنید. همه چیز به سادگی و به سرعت به حالت نخست خود باز خواهد گشت. شکل 21 نمونهای از تغییر اعمال شده به یک سایت زمینه تیره را با استفاده از این افزونه نمایش میدهد.
شکل 21- تغییر ظاهر یک سایت با stylish 12- تنبلتر شوید (CoolPreviews) حال پس از به زانو در آوردن کل وب در مقابل خود و اعمال تغییرات دلخواه در ظاهر هر سایت ریز یا درشت، نوبت به کمی استراحت میرسد. برای استراحت و کمتر کردن میزان کلیکها و پنجرههای باز شده و زبانهها و حرکت دادن ماوس و قضایای مربوطه، استفاده از افزونه CoolPreviews را پیشنهاد میکنم. این افزونه، به سادگی یک مرورگر کوچک در فایرفاکس تعبیه میکند، در اصل از یک المان شیء مرورگر استفاده میکنید و این امکان را فراهم میسازد که بدون کلیک روی یک لینک خاص و رفتن به پنجره یا زبانه دیگر، محتوای درون لینک مذکور را در یک پنجره کوچک باز شدنی در همان صفحه مشاهده کرده و در صورت نیاز آن را به یک زبانه جدید منتقل کنید. با نصب این افزونه، در کنار تمام لینکهای موجود در صفحات یک آیکون آبی رنگ نمایان میشود که با کلیک روی آن، پنجره کوچکی باز شده و محتوای لینک مذکور را نمایش میدهد(شکل22).
شکل 22- دیدن مقصد لینکها در همان پنجره مرورگر حال با حرکت دادن ماوس روی لینکهای صفحه اصلی یا والد، محتوای لینکها بدون کلیک در این پنجره نمایش داده شده و میتوانید به سادگی محتوای آنها را در یک زبانه و بهصورت یکجا ببینید. در صورتی که علاقهمند باشید تا محتوای پیش نمایش را دقیقتر بررسی کنید، میتوانید با کلیک روی نشان زبانه در این پنجره کوچک، محتوای نمایش داده شده را در یک زبانه اصلی فایرفاکس باز کرده و مورد استفاده قرار دهید. همچنین، امکان انتخاب تم برای پنجره پیش نمایش و همچنین بزرگنمایی و کوچک نمایی نیز در آن وجود دارد. تجربه استفاده از چنین افزونهای واقعاً لذت بخش و تا حدود بسیار زیادی تنبل کننده است. کافی است، یکبار پس از استفاده طولانی مدت از این افزونه آن را غیر فعال کنید و ببینید که احساس مرور وب بدون آن، چقدر ناخوشایند است. 13- از ایمیل خود با خبر باشید (WebMail Notifier) یک افزونه سودمند دیگر که میتواند برای استفاده روزمره بسیار سودمند واقع شود، افزونه خبر رسان ایمیل WebMail Notifier است که برای مدیریت ایمیل در سرویسهای معروفی چون یاهو و جیمیل استفاده میشود. پس از نصب این افزونه، دو آیکون در پنجره مرورگر ایجاد میشوند که وظیفه اطلاع رسانی وضعیت اکانت ایمیلهای شما را بر عهده خواهند داشت. با کلیک راست روی آیکون کوچک پایین و سمت راست فایرفاکس که به شکل پاکت یک نامه است (شکل 23)، منویی برای مدیریت این افزونه باز میشود که با انتخاب Options در آن میتوانید پنجره مدیریت اکانتهای این افرونه را باز کنید.
شکل 23- آیکون افزونه WebMail Notifier این پنجره در شکل 24 نشان داده شده است. با وارد کردن اکانتهای خود در این قسمت، تنظیمات خاص دیگری برای تغییر وجود ندارد و پس از اعمال تغییرات، افزونه به سادگی کار خود را آغاز خواهد کرد. در این افزونه امکان تعریف اکانتهای Yahoo، Gmail، AOL، Hotmail یا سرویسهای اختصاصی POP3 یا IMAP نیز وجود دارد. در صورتی که ایمیل جدیدی به شما برسد، علاوه بر اینکه رنگ آیکون این افزونه تغییر خواهد کرد، یک پنجره کوچک نیز در پایین مرورگر، وضعیت رسیدن ایمیلهای جدید را به همراه تعداد آنها به شما اطلاع خواهد داد. با کلیک روی پاکت نامه، این افزونه سرویسهای ایمیلی را که ایمیل جدید دارند، در زبانهای جدید باز خواهد کرد تا به مرور محتوای آن و بررسی کردن ایمیل خود بپردازید.
شکل 24- پنجره تنظیمات WebMail Notifier 14- پشتیبان گیری کامل (FEBE) اکنون که به انتهای این مقاله نزدیک میشویم، بهتر است دو افزونه مناسب را برای پشتیبانگیری از تغییراتی که در فایرفاکس ایجاد کردهاید، معرفی کنیم. افزونه FEBE برای پشتیبانگیری از همه چیز در فایرفاکس طراحی و عرضه شده است. با استفاده از این افزونه، میتوانید از تمام افزونههای نصب شده، تاریخچه مرور وب خود، رمزهای ذخیره شده در مرورگر، نشانهای ذخیره شده و دیگر تنظیمات آن بهصورت آفلاین یا آنلاین پشتیبان گرفته تا در مواقع مناسب مورد استفاده قرار گیرند. این قابلیت به خصوص در مواقعی که سیستم عامل کامپیوتر خود را عوض میکنید بسیار سودمند است و با استفاده از این افزونه، به راحتی میتوانید فایرفاکس را به حالت سابق خود بازگردانید. همچنین، میتوانید برای همگامسازی فایرفاکس روی دو ماشین نیز از این افزونه استفاده کنید. این افزونه همچنین امکان تنظیم یک برنامه زمان بندی را برای پشتیبانگیری در اختیار کاربر میگذارد تا عملیات پشتیبان گیری بتواند بهصورت خودکار و بدون دخالت شما انجام پذیرد. پس از دانلود و نصب این افزونه، باید تنظیمات مربوط به پشتیبانگیری را در آن وارد کرده و سپس اقدام به پشتیبانگیری کنید. با مراجعه به منوی Tools>FEBE و انتخاب گزینه FEBE Options به پنجره تنظیمات این افزونه هدایت خواهید شد که نمونهای از آن در شکل 25 نشان داده شده است. در این پنجره میتوانید نوع پشتیبانگیری را از میان گزینههای Selective، Full profile، Both و Alternate انتخاب کنید که هر کدام، به طبع اقدام مخصوص به خود را انجام خواهد داد. انتخاب Selective این امکان را فراهم میسازد تا از میان موارد قابل پشتیبانگیری از جمله نشانها، تاریخچه، کلمات عبور، کوکیها و... موارد دلخواه خود را انتخاب کنید. پیشنهاد من در این زمینه، پشتیبان گیری کامل با استفاده از گزینه Full profile است. پس از تعیین نوع پشتیبانگیری، باید یک پوشه برای ذخیره سازی دادههای پشتیبان را روی سیستم خود تعیین کنید که این امر در قسمت Directories صورت میپذیرد. پس از تعیین پوشه ذخیره سازی و پارامترهای دلخواه، به قسمت schedule رفته و برنامه زمان بندی دلخواه خود را برای انجام پشتیبانگیری تعیین کنید. انتخاب پشتیبانگیری روزانه یا هفتگی به همراه تعیین ذخیره حداکثر سه پوشه پشتیبان در مقصد یک تنظیم بهینه برای استفاده روی این افزونه است. در صورتی که یک اکانت ذخیره سازی روی Cloud در سایت box.net نیز داشته باشید (نسخه شخصی این سرویس رایگان است)، میتوانید نام کاربری خود را در قسمت box.net وارد کرده و از FEBE بخواهید که فایلهای پشتیبان گیری شده را به این اکانت شما بارگذاری کند. در این صورت، یک منبع امن و قابل اعتماد برای پشتیبانگیری دادههای خود نیز در اختیار خواهید داشت. استفاده از FEBE را به شما پیشنهاد میکنم.
شکل 25- تنظیمات افزونه FEBE 15- همگام باشید (Firefox Sync) افزونه Firefox sync آخرین پیشنهاد من برای استفاده روی مرورگر فایرفاکس است که امکانات بسیار مناسبی را ارائه میدهد. این افزونه که از طرف موزیلا ارائه شده، امکاناتی مشابه FEBE، اما بهصورت یک خدمات آنلاین و روی کلاود را فراهم میسازد. مزیت این سرویس در مقابل FEBE امکان استفاده از پشتیبانهای آن روی نسخههای موبایل فایرفاکس است که یکپارچه سازی بسیار مناسبی را به ارمغان میآورد. با این حال، این افزونه توانایی پشتیبانگیری از افزونهها به صورت آفلاین را نداشته و تنها میتواند از تاریخچه، نشانها، کلمات عبور و تنظیمات کلی فایرفاکس پشتیبان تهیه کرده و بدون دخالت کاربر، دیگر دستگاهها یا مرورگرهای وی را با یکدیگر همگام سازد. برای استفاده از این سرویس باید یک اکانت بسازید که خود افزونه، با نمایش یک ویزارد مناسب و جمع آوری دادههای مربوطه، این کار را برای شما تسهیل خواهد کرد. شکل 26 نمایی از این ویزارد را نشان میدهد.
شکل 26- ویزارد تنظیمات در ادامه و پس از کنترل صحت دادههای وارد شده، فایرفاکس با ارائه یک captcha، انسان بودن شما را کنترل کرده و در پایان، یک کلید منحصر به فرد برای استفاده از همگام سازی در آینده و در دیگر دستگاهها در اختیار شما خواهد گذاشت که باید در نگهداری آن دقت کنید (شکل27).
شکل 27 - کلید منحصر به فرد برای Sync پس از انجام تنظیمات اولیه، این افزونه بهصورت خودکار دادههای لازم را به سرور ارسال کرده و دیگر نیازی به دخالت در عملکرد آن وجود ندارد. اکنون میتوانید در مرورگر فایرفاکس موبایل خود، این افزونه را اضافه کرده و اکانت و کلید انحصاری همگامسازی خود را وارد کنید و از همگام بودن همیشگی مرورگرهای دسکتاپ و موبایل خود لذت ببرید. همچنین، اگر به هر دلیلی مجبور به نصب دوباره فایرفاکس شدید، با استفاده از این سرویس میتوانید بهجای شروع کردن از صفر، مرورگر خود را به وضعیت قبلی خود بازگردانید. با این حال، افزونه FEBE به دلیل پشتیبانگیری از افزونههای مرورگر، در این زمینه سودمندتر و استفاده از آن مناسبتر است. اما اگر به فکر همگام سازی مرورگر موبایل با دسکتاپ خود هستید، استفاده از Firefox Sync اجتناب ناپذیر است. منبع:مجله شبکه